در سال های اخیر، نظام اقامت قطر با هدف جذب نیروی کار متخصص، سرمایه گذاران بین المللی و استعداد های جهانی، توسط دولت این کشور به صورت جامع بازنگری و سازمان دهی شده است. سیاست های جدید اقامت در قطر بر پایه ایجاد توازن میان نیازهای اقتصادی کشور و حمایت از حقوق مهاجران قانونی طراحی شده اند. در این چارچوب، اقامت در قطر به دو دسته اصلی اقامت موقت و اقامت دائم تقسیم شده که هر یک اهداف، شرایط و مزایای خاص خود را دارند.
اقامت موقت معمولا برای افرادی صادر میشود که به دلایل کاری، آموزشی یا خانوادگی برای مدت محدود در کشور زندگی کرده و تمدید آن وابسته به حفظ شرایط اقامت یا ادامه قرارداد کاری است.
در مقابل، اقامت دائم جایگاهی ویژه داشته و تنها به افرادی اعطا می شود که طی سال های طولانی در توسعه اقتصادی، علمی یا اجتماعی قطر نقش موثری ایفا کرده اند. اقامت دائم قطر امکان بهره مندی از مزایایی مشابه شهروندان قطری، از جمله مالکیت کامل املاک، تحصیل رایگان و پوشش درمانی را فراهم میسازد.
تمایز میان اقامت موقت و اقامت دائم قطر نشان دهنده رویکرد راهبردی قطر در ایجاد نظامی پویا و رقابتی برای جذب و نگهداری نیروهای انسانی و سرمایه های بین المللی است.
انواع اقامت قطر
همانطور که گفته شد اقامت قطر به دو نوع اقامت موقت و اقامت دائم تقسیم شده که برای اخذ هر کدام میتوان از راه های گوناگونی اقدام نمود. در ادامه سعی کردیم تا یک دسته بندی کلی برای ارائه به شما فراهم سازیم تا با مطالعه آن به یک دانش کلی درباره راه های اخذ اقامت قطر دست پیدا کنید.
اقامت موقت قطر
اقامت موقت برای افرادی صادر میشود که میخواهند برای مدت محدود (چند ماه تا چند سال) در قطر زندگی یا کار کنند. برای اخذ اقامت موقت معمولا نیاز به اسپانسر (کارفرما، خانواده یا نهاد رسمی) وجود داشته و پس از پایان دوره با ارائه مدارک مربوطه قابل تمدید خواهد بود. از جمله روش های اخذ اقامت موقت قطر عبارتند از:
اقامت کاری قطر (Employment Residence Permit)
این نوع اقامت برای افراد جویای کار با معرفی اسپانسر یا کارفرما صادر شده و مدت زمان آن از یک سال تا پنج سال بوده که قابل تمدید خواهد بود. در کشور قطر برخلاف کشورهای اروپایی امکان جستجوی کار در خاک این کشور برای متقاضی وجود ندارد.
جهت اخذ ویزای کار قطر و اقامت این کشور، فرد متقاضی می بایست در ابتدا کارفرمای قطری را از طریق موسسات کاریابی در قطر پیدا کرده و از طریق او برای ورود به این کشور و اقامت قطر اقدام نماید.
اقامت خانوادگی قطر (Family Residence Visa)
این نوع از اقامت قطر به خانواده افرادی که از طریق کار وارد این کشور شده اند، اختصاص داشته و میزان حقوق (ماهانه 10 هزار ریال قطری) و بیمه فرد باید برای اقامت خانواده خود کافی باشد. این طرح شامل همسر و فرزندان افراد شاغل در کشور قطر بوده و منوط به ارائه اسناد مربوط به ازدواج، تولد فرزندان و اجاره مسکن میباشد. همچنین، مدت اقامت خانواده بر اساس مدت اقامت فرد شاغل در قطر تعیین شده و همانند اقامت کاری قابل تمدید است.
اقامت تجاری و سرمایه گذاری قطر (Investor Residence Permit)
این نوع از اقامت مختص به صاحبان شرکت و سرمایه گذاران خارجی بوده که بتوانند به راه اندازی کسب و کار یا سرمایه گذاری در قطر در حوزه های مختلف بپردازند. تمدید اقامت قطر با سرمایه گذاری فعال و مجوز اقتصادی صورت خواهد گرفت. قبل از اقدام به هر گونه سرمایه گذاری یا انعقاد قرارداد، کشور قطر با صدور ویزای تجاری که دارای زمان محدود است، به افراد اجازه ورود و تحقیق در این کشور را داده تا بتوانند مراحل اولیه برای ثبت شرکت و شروع سرمایه گذاری را طی کنند.
اقامت استعدادها و کارآفرینان قطر (Mustaqel Visa)
ویزای Mustaqel قطر برای دریافت اقامت موقت این کشور و مخصوص افراد دارای استعداد ویژه و کارآفرینان طراحی شده است. این نوع ویزا در فوریه 2024 توسط دولت قطر معرفی شد و اجرای آن بر عهده شرکت دولتی Jusour میباشد.
این ویزا به دو شاخه اصلی استعداد ها و کارآفرینان تقسیم شده است. ویزای تلنت یا استعداد برای متخصصان و افراد با مهارت های برجسته در حوزه هایی مانند هنر، ورزش، فناوری، علوم و نوآوری طراحی شده است. همچنین، اقامت و ویزای کارآفرینان و یا Entrepreneur Visa برای افرادی است که طرح کسب و کارشان توسط انکوباتورهای معتبر قطر (سازمان مربوط به پروژه های نوآوری، استارتاپ ها و کارآفرینان) تایید شده و شرایط حداقل سرمایه گذاری لازم را دارند. متقاضیان این ویزا باید مدارک هویتی، پاسپورت معتبر، مدارک تحصیلی و حرفه ای، گواهی سوء پیشینه و تایید صلاحیت از نهادهای قطری ارائه دهند.
مزیت اصلی این روش، دریافت اقامت قطر پنج ساله قابل تمدید بوده که در بسیاری از موارد بدون نیاز به اسپانسر کاری سنتی صادر میشود و امکان حمایت از اعضای خانواده، مالکیت دارایی و بهره مندی از مزایای اقامت بلند مدت در قطر را فراهم می نماید. با این حال، هنوز جزئیاتی مانند اجازه کار همزمان با ویزا در بعضی موارد مشخص نشده و برخی متقاضیان گزارش داده اند که مشکلات فنی برای ارسال درخواست وجود دارد. در مجموع، Mustaqel Visa یکی از مهم ترین ابتکارات دولت قطر برای جذب استعدادهای بین المللی و کارآفرینان است.
Qatar’s innovative Mustaqel visa program represents a paradigm shift in attracting global talent, offering skilled professionals and entrepreneurs a pathway to long-term residency without substantial capital investment.
برنامه نوآورانه ویزای «مستقل» قطر (Mustaqel Visa) نشان‌دهنده تغییری اساسی در جذب استعدادهای بین‌المللی است و به متخصصان ماهر و کارآفرینان این امکان را میدهد که بدون نیاز به سرمایه‌گذاری کلان، مسیر اقامت بلندمدت در قطر را طی کنند.
اقامت تحصیلی قطر (Student Residence Visa)
افرادی که از طریق تحصیل در قطر وارد این کشور شده مشمول اقامت موقت قطر می باشند. مدت زمان اقامت آنان منوط به طول دوره تحصیلی افراد بوده و قابل تمدید است. برای دریافت اقامت تحصیلی، فرد متقاضی می بایست از موسسات آموزشی معتبر مانند دانشگاه ها و یا مدارس این کشور پذیرش خود را دریافت کرده و با ارائه مدارک معتبر، برای دریافت اقامت موقت قطر اقدام نماید.
اقامت موقت یا بازدید کوتاه مدت قطر (Temporary / Visit Visa)
بازدید کنندگان، محققان، کارگران پروژه ای یا افرادی که قصد شرکت در یک دوره آموزشی کوتاه مدت دارند میتوانند اقامت موقت قطر را به مدت 1 تا 6 ماه دریافت کرده و در این کشور بمانند.
همانطور که در مقالات دیگر مجله مهاجرت درباره کشور قطر گفته شد، بسته به نوع ملیت، گردشگران میتوانند با اخذ ویزا توریستی قطر حداکثر تا 30 روز به این کشور سفر کنند و برای مدت اقامت بالای 30 روز می بایست افراد برای ویزا و دریافت اقامت موقت خود اقدام نمایند.
اقامت دائم قطر
خیلی از افراد اقامت دائم در قطر را با دریافت پاسپورت قطر اشتباه گرفته و تصور میکنند که با اخذ اقامت دائم قطر میتوانند پاسپورت این کشور را نیز دریافت کنند. اما، این دو مسئله به طور کامل از یکدیگر جدا بوده و می توان اینگونه اظهار نمود که دریافت پاسپورت قطر بسیار مشکل بوده و در نهایت تصمیم اعطای آن با دولت قطر است.
اقامت دائم قطر به افراد خارجی اجازه اقامت بلند مدت در این کشور برای زندگی و کار را میدهد. از مزایای آن میتوان به مالکیت املاک، تحصیل و درمان رایگان اشاره نمود. اما، اقامت دائم به معنای دریافت پاسپورت نبوده و دارنده اقامت دائم قطر حقوق کامل شهروندی، حق رای، سفر بین المللی بدون ویزا یا انتقال تابعیت به نسل بعد را نخواهد داشت.
اخذ اقامت دائم قطر تنها در دو صورت میتواند برای افراد محقق شود. افراد متقاضی یا باید یک سرمایه گذاری عظیم در حوزه های بین المللی یا خرید ملک انجام دهند و یا به مدت حداقل 20 سال در این کشور با ویزای کار قطر یا ویزای ازدواج با فرد قطری، سرمایه گذاری در ملک های کوچک یا ثبت شرکت در قطر زندگی کرده باشند.
اگر قصد خرید ملک برای اخذ اقامت دائم در قطر را دارید، باید بدانید که اقامت دائم به دارندگان ملک هایی به ارزش 3.65 میلیون ریال قطری تقریبا معادل 1 میلیون دلار آمریکا، تعلق خواهد گرفت.
قوانین جدید اقامت قطر در سال 2025
در سال های 2024 و 2025، دولت قطر مجموعه ای از قوانین جدید را به منظور سامان دهی اقامت قطر برای اتباع خارجی تصویب نمود. هدف از ایجاد این تغییرات، کنترل بهتر وضعیت مهاجران، حمایت از نیروی کار قانونی و تشویق سرمایه گذاران خارجی عنوان شده است. در ادامه قصد داریم تا موارد مهم از این قوانین را برای شما نام برده و توضیح دهیم:
- کاهش مهلت انجام مراحل صدور کارت اقامت از 90 به 30 روز: از اول فوریه ۲۰۲۴ وزارت کشور قطر اعلام کرده که افراد خارجی و کارفرمایان باید تمامی مراحل مربوط به صدور کارت اقامت قطر (Residence Permit) را ظرف مدت 30 روز بعد از ورود به قطر کامل کنند که پیش تر این مهلت 90 روز بوده است. عدم رعایت این مهلت ممکن است جریمه ای حدود 10 هزار ریال قطری را به همراه داشته باشد.
- اصلاح شرایط اقامت خانوادگی با الزام به حقوق و بیمه مشخص: کارفرمایان موظف هستند تا برای کارمندان خارجی خود یک مسکن خانوادگی تامین کرده و یا حقوق ماهیانه حداقل 10 هزار ریال قطر را به آنان اختصاص دهند. جهت اخذ اقامت قطر برای افراد خانواده، می بایست تمامی مدارک مربوط به بیمه سلامت، قرارداد کار الکترونیکی و تایید وضعیت تحصیلی فرزندان ارائه گردد.
- اجرای دوره سه ماهه بخشش برای متخلفان اقامت: از تاریخ 9 فوریه 2025 یک مهلت سه ماهه برای کسانی که از مدت اقامتشان گذشته (overstay) و یا قوانین اقامت را نقض کرده اند، در نظر گرفته شد. طی این دوره، افراد میتوانند بدون جریمه کشور را از طریق مراکز خروج و خدمات برای این امر (فرودگاه بین‌المللی حمد و اداره Search & Follow-up در Salwa Road) ترک کنند.
- لغو اقامت با نظارت وزارت کار: پیش تر در صورت درخواست کارفرما برای لغو اقامت نیروی کار خارجی او، وزارت کشور تقریبا همان روز درخواست را بررسی کرده و اقامت نیرو کار خارجی را بدون اطلاع یا رضایت او لغو میکرد. این مسئله باعث سوء استفاده کارفرمایان قطری شد که به ثبات بازار کار و اعتبار سیستم مهاجرت قطر لطمه بزرگی وارد نمود. اما، در حال حاضر پیش از لغو اقامت نیروی کار، وزارت کار قطر قبل از وزارت کشور در بررسی پرونده مداخله نموده و از طریق تماس با شماره موبایل قطری نیروی کار، تایید موافقت او را دریافت میکند. این روند به نفع نیروی کار خارجی بوده و زمان پردازش لغو اقامت را به 3 تا 4 روز کاری افزایش میدهد.
- امکان دریافت اقامت موقت از طریق سرمایه گذاری در املاک به ارزش حداقل ۷۳۰ هزار ریال قطری: افراد خارجی میتوانند با خرید ملک در مناطق مشخص شده از سوی دولت قطر به ارزش حداقل 730 هزار ریال قطر یا معادل 250 هزار دلار آمریکا، اقامت قطر را به مدت 5 سال و قابل تمدید دریافت نمایند. همچنین، اگر ملک خریداری شده خالی یا بدون ساخت و ساز باشد مالک می بایست ظرف مدت 4 سال پس از ثبت ملک آن را بسازد. اگر این کار انجام نشود، دولت حق مصادره و فروش ملک را خواهد داشت.
بشتر مطالعه کنید: بهترین کشورهای خاورمیانه برای مهاجرت 2025
شرایط اخذ اقامت دائم در قطر
همانطور که پیشتر گفته شد تنها در موارد محدود اعم از زندگی در قطر به مدت 20 سال و یا از طریق یک آورده مالی مناسب برای سرمایه گذاری بزرگ در قطر، میتوان برای اخذ اقامت دائم قطر اقدام نمود.
افراد متقاضی واجد شرایط فوق می بایست یک سری شرایط عمومی نیز داشته باشند تا بتوانند از طریق یکی از روش های مذکور برای اقامت دائم قطر اقدام نمایند. ای شرایط عبارتند از:
- مدت زمان زندگی در قطر: اگر فردی خارجی 20 سال است که در قطر زندگی میکند میتواند برای اخذ اقامت قطر به صورت دائمی اقدام نماید. همچنین، شرایط اقامت در قطر برای فردی که متولد قطر است این مدت زمان به 10 سال کاهش یافته و میتواند بعد از این مدت برای گرفتن اقامت دائم قطر اقدام نماید. تمامی این موارد تحت این شرایط قابل اجرا خواهند بود که فرد متقاضی نباید بیش از 60 روز در سال خارج از کشور قطر باشد.
- عدم سوء پیشینه: داشتن سابقه کیفری پاک و عدم محکومیت به جرایم اخلاقی یا مالی در داخل یا خارج از قطر بسیاری ضروری بوده و از سمت دولت قطر برای اعطا اقامت دائم مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
- تسلط به زبان عربی: فرد متقاضی می بایست برای اخذ اقامت قطر به زبان عربی، قوانین و فرهنگ کشور قطر تسلط کافی داشته باشد.
- توان مالی: اثبات درآمد کافی برای تامین هزینه های زندگی خود و خانواده فرد در قطر برای اخذ اقامت قطر الزامی است. برای مثال، کارمندان دولتی باید حداقل 20 هزار ریال قطری در ماه درآمد داشته و برای افراد غیر کارمند این مبلغ به 30 هزار ریال قطری افزایش میابد.
روش های اخذ اقامت قطر
اخذ اقامت قطر چه به صورت دائم و چه به صورت موقت، باید از طریق راه های قانونی صورت گرفته تا بتوان در این کشور قانونمند به راحتی شرایط زندگی را برای خود و خانواده فراهم نمود.
از جمله روش های اخذ اقامت قطر به صورت موقت و قابل تمدید میتواند به موارد زیر اشاره نمود:
- اخذ اقامت کار قطر: اقامت و کار در قطر دو مورد به هم پیوسته برای فرد خارجی مقیم قطر بوده. این موضوع بدین معنی است تا مادامی که کارفرما به عنوان اسپانسر قطری فرد اقامت او را تمدید نماید، فرد میتواند در کشور قطر اقامت داشته باشد.
- اخذ اقامت تحصیلی قطر: نحوه گرفتن اقامت قطر از طریق تحصیل مانند تمام دنیا با اخذ پذیرش از دانشگاه امکان پذیر خواهد بود و مدت اقامت فرد بسته به طول دوره تحصیلی وی می تواند تمدید شود.
- اخذ اقامت تجاری قطر: این مورد مناسب کسانی است که میخواهند برای راه اندازی کسب و کار یک تحقیق اولیه در کشور قطر، مذاکرات قانونی و بانکی داشته باشند. گرفتن اقامت قطر از طریق ویزای تجاری به مدت 1 تا 3 ماه بوده و در صورت ثبت شرکت در قطر و انجام سرمایه گذاری مدت آن افزایش خواهد یافت.
- اخذ اقامت سرمایه گذاری و ثبت شرکت قطر: شرایط اقامت در قطر از طریق سرمایه گذاری بدین گونه است که فرد با سرمایه گذاری در هر زمینه ای اعم از سرمایه گذاری بین المللی و یا ثبت شرکت، فرد میتواند اقامت موقت این کشور با قابلیت تمدید را برای خود و خانواده اش دریافت نماید.
- اخذ اقامت قطر از طریق خرید ملک: جهت اخذ اقامت موقت و قابل تمدید قطر کافیست یک ملک در مناطق مشخص شده از سوی دولت قطر به ارزش 730 هزار ریال قطری خریداری نمایید.
- اخذ اقامت قطر از طریق ازدواج: افرادی که قصد ازدواج با یک فرد قطری را داشته می توانند تا مادامی که این پیوند پایدار است، برای اخذ اقامت قطر و تمدید آن اقدام نمایند.
- اخذ اقامت قطر از طریق تولد فرزند: تولد فرزند در کشور قطر به خودی خود نمیتواند باعث اخذ اقامت والدین او شده و آن ها می بایست از طریق یکی از راه های قانونی جهت گرفتن اقامت قطر اقدام نمایند.
حال مواردی که موجب اخذ اقامت قطر به صورت دائمی خواهند شد عبارتند از:
- اخذ اقامت دائم قطر از طریق زندگی: همانطور که گفته شد، فرد خارجی می بایست به مدت حداقل 20 سال در این کشور زندگی کرده و تسلط کامل به زبان، فرهنگ و قوانین آن داشته باشد تا بتواند برای گرفتن اقامت قطر به صورت دائم اقدام نماید.
- اخذ اقامت دائم قطر با آورده مالی: در مقایسه با اخذ اقامت موقت قطر از طریق سرمایه گذاری و خرید ملک، برای گرفتن اقامت دائم این مبلغ سرمایه گذاری باید به طور چشمگیری افزایش یابد تا دولت قطر بخواهد برای این فرد و خانواده اش اقامت دائم این کشور را صادر نماید.
مزایای اخذ اقامت قطر
اقامت در قطر میتواند مزایای گوناگونی برای افراد خارجی به همراه داشته که میتوان به چند مورد از آنها اشاره نمود:
- دسترسی به خدمات درمانی و آموزشی دولتی
- مالکیت کامل املاک و سرمایه گذاری در بخش های اقتصادی بدون داشتن شریک قطری
- آزادی در ورود و خروج به کشور بدون نیاز به مجوز خاص یا اسپانسری
- تعلق گرفتن امتیازات به خانواده فرد مانند بیمه سلامت، آموزش رایگان و زندگی قانونی در کشور
- اولویت در استخدام دولتی در صورت وجود شرایط مورد نیاز استخدامی
موارد فوق توانسته اند اقامت کشور قطر و دریافت آن را به یکی از جذاب ترین گزینه های اقامتی در یک کشور پیشرفته خاورمیانه ای با فرصت های بی نظیر سرمایه گذاری تبدیل کند.
بیشتر بخوانید: گلدن ویزا( ویزا طلایی) چیست | تفاوت با سایر ویزاها | شرایط
اقامت در قطر برای ایرانیان
اقامت قطر برای ایرانیان میتواند از این نظر جذاب باشد که به دلیل نزدیکی دو کشور قطر و ایران به یکدیگر، رفت و آمد سهولت بیشتری داشته و از نظر فرهنگی شباهت هایی نیز وجود دارد.
همچنین، شرایط اقامت در قطر برای ایرانیان همانند سایر ملیت های دیگر خواهد بود و فرد ایرانی میتواند به راحتی با انتخاب یکی از راه های قانونی موفق به اخذ اقامت قطر شود.
اقامت در قطر برای ایرانیان هیچ تفاوتی با دیگر افراد با ملیت های متفاوت نخواهد داشت و همگی می توانند با در نظر گرفتن شرایط خود و آینده زندگی در این کشور پیشرفته و فعال در حوزه های بین المللی، برای اقامت در آن اقدام نمایند.
سخن پایانی مجله مهاجرت درباره اقامت قطر
در مجموع، نظام اقامت قطر با رویکردی مدرن و هدفمند طراحی شده تا فرایند جذب سرمایه گذاران، متخصصان و استعدادهای بین المللی را تسهیل نماید. قوانین جدید این کشور در سال های اخیر، مسیر دریافت اقامت موقت و دائم را شفاف تر و متنوع تر ساخته. از اقامت تحصیلی و کاری گرفته تا اقامت ویژه برای کارآفرینان و صاحبان استعداد، همگی برای جذب نیروهای متخصص و کارآمد برنامه ریزی و طراحی شده اند. هرچند دریافت اقامت دائم در قطر شرایط دقیق و محدودتری داشته، اما مزایایی چون ثبات اقامت، دسترسی به خدمات درمانی و آموزشی دولتی، و امکان مالکیت املاک، آن را به یکی از گزینه های جذاب برای زندگی همیشگی در یک کشور پیشرفته تبدیل کرده است. به طور کلی، سیاست های جدید اقامت قطر بیانگر تلاشی جدی برای ایجاد تعادل میان رشد اقتصادی، جذب نخبگان جهانی و حفظ ساختار اجتماعی کشور میباشد.
