همه چیز راجع به سیستم آموزشی و مدارس دولتی و خصوصی ترکیه

در این مقاله قصد داریم به بررسی موضوعاتی اعم از سیستم آموزشی ترکیه، معرفی مدارس دولتی و خصوصی، بررسی ساختار آموزشی شامل دوره پیش دبستانی، دبستان، راهنمایی و دبیرستان، آموزش عالی و معرفی دانشگاه ها، شرایط ثبت نام در ترکیه، مدارک مورد نیاز، معرفی مدارس برای ایرانیان، هزینه های زندگی و … بپردازیم پس با مجله مهاجرت همراه باشید.

ساختار آموزشی ترکیه

بر اساس مصوبه سازمان OSYM ، سیستم آموزشی مدارس ترکیه دارای 12 سال تحصیل اجباری است. سن آموزش رسمی در این کشور از 6 سالگی بوده و سال تحصیلی از اواسط سپتامبر یا اوایل اکتبر و تقریبا تا اوایل ماه ژوئن ادامه دارد. البته 2 هفته تعطیلات زمستانی هم در ماه فوریه هم در این میان وجود دارد. دانش آموزان در نهایت مدرک دیپلم را اخذ می کنند.

---

دانشگاه های مورد تایید وزارت بهداشت ایران در ترکیه

---

سیستم آموزشی ترکیه طبق قانون اصول آموزش ملی شماره 1739، به دو بخش زیر تقسیم میشود:

1. آموزش رسمی: به معنای تعلیم و آموزش، دانش آموزانی که در گروه سنی یکسان و معینی هستند به ترتیب عبارتند از: آموزش مقدماتی، آموزش ابتدایی، آموزش متوسطه و آموزش عالی. این سیستم در واقع همان سیستم مدرسه ای است.
2. آموزش غیر رسمی: آموزش غیر رسمی، تحت نظر وزارت آموزش ملی و توسط شبکه ای از مراکز آموزشی در ترکیه انجام میگیرد. این ساختار در واقع برای ایجاد پوششی برای سیستم آموزش و پرورش و ایجاد موقعیت های شغلی است.

به طور کلی ساختار نظام آموزشی ترکیه در یک نگاه به ترتیب زیر است: 

دوره تحصیلی	طول دوره به سال	سطح سن از
آموزش پایه	8 سال	6 تا 14 سال
آموزش متوسطه	4 سال	14 تا 18 سال
متوسطه عمومی	3 سال	14  تا 17 سال
متوسطه فنی	4 سال	14 تا 18 سال
متوسطه حرفه‌ای	3 سال	14 تا 17 سال

بیشتر بخوانید: آزمون sat ترکیه 2023

سیستم آموزشی تحصیل در مدارس ترکیه

مهاجرت تحصیلی به ترکیه یکی از بهترین روشهای مهاجرت برای ایرانیان میباشد. سیستم آموزشی این کشور از دو بخش اصلی رسمی و غیر رسمی تشکیل شده است. در اینجا نیز به معرفی سیستم آموزشی در طول مدارس خواهیم پرداخت که 12 سال طول میکشد و در نهایت میتوان مدرک دیپلم دوره متوسطه را دریافت و برای آموزش های عالی و دانشگاه ها آماده شد.

بیشتر بخوانید: آموزش تصویری مراحل ثبت نام بورسیه ترکیه 2023

آموزش مقدماتی، پیش دبستانی Anaokulu

آموزش مقدماتی شامل آموزش و تعلیم اختیاری برای سنین 5-3 است که به نام دوره های پیش دبستانی (Okul Öncesi) آن را میشناسیم. هدف از این دوره، بیشتر آماده سازی کودکان برای مدرسه و دوران ابتدایی، شکوفایی مهارتهای کودکان و محک زدن زبان ترکی آنها می باشد.

آموزش ابتدایی و دبستان İlköğretim

دوره آموزش ابتدایی برای کودکان 6-5 ساله اجباری و به مدت 4 سال میباشد. بعد از این دوران کودکان وارد دوره متوسطه یا راهنمایی میشوند.

در این دوران تمرکز بر شکوفایی استعداد ها و آموزش و پرورش مهارتها، در راستای چهارچوب های آموزشی است. 3 ماه قبل از ورود دانش آموزان به این مقطع، دوره ای برای آشنایی و آمادگی هرچه بیشتر آنها با فضای دبستان برگزار می گردد.

از سال دوم مقطع دبستان، آموزش دروس زیر اجباری خواهد بود:

• سال دوم دبستان: شروع یادگیری زبان انگلیسی
• سال سوم : یادگیری علوم فنی
• سال چهارم :  یادگیری علوم دینی
• دوره های گفت و شنود 
• علوم بصری
• موسیقی
• فعالیت های بدنی و بازی
• امنیت ترافیکی
• دموکراسی و حقوق انسان
• فعالیت آزاد

بیشتر بخوانید: شرایط اخذ ویزای تحصیلی ترکیه

آموزش متوسطه و راهنمایی Orta öğretim ve orta okul

آموزش متوسطه و راهنمایی 4 ساله بوده و شامل دبیرستان های عمومی، حرفه ای و فنی است. هدف از تحصیل راهنمایی ترکیه، ارائه دادن خدمات و آموزش دانش آموزان برای آماده سازی مقطع دانشگاه و یادگیری مهارت های لازم است.

لذا در این مقطع از تعلیم دروس کاملا تخصصی در برنامه درسی دانش‌آموزان استفاده میشود.  دانش آموزان در این دوره میتوانند برای 8 ساعت آموزش در هفته در دروس مورد نظر خود تعلیم ببینند.

دروس ارائه شده در این مقطع به شرح زیر میباشد:

• زبان‌خارجی
• ارزش‌های دینی و اخلاقی
• دستور زبان
• هنر
• علوم
• علوم اجتماعی
• زبان ترکی
• ریاضیات
• علوم فنی
• علوم اجتماعی
• تاریخ انقلاب ترکیه و آتاتورک شناسی
• زبان خارجی
• علوم بصری
• موسیقی
• آمادگی جسمانی و ورزش
• تکنولوژی و طراحی
• فناوری اطلاعات و برنامه نویسی
• راهنمایی و برنامه ریزی شغلی

بیشتر بخوانید: بورسیه ترکیه 2023

دروس اختیاری دوره راهنمایی

سایر دروس در این دوره به انتخاب خود دانش آموزان و صلاحدید خانواده است. دروس اختیاری (6 درس) در این مقطع شامل دروس زیر است:

• قرآن یا زندگی حضرت محمد(ص) یا اصول دین یا توانایی قرائت
• نویسندگی و اصول نویسندگی
• زبان های زنده و لهجه ها
• علوم ارتباطی
• زبان خارجی دوم
• علوم پایه
• بازی های فکری یا آموزش تفکر
• علوم ریاضی
• فناوری اطلاعات و برنامه نویسی
• علوم محیطی
• هنر و ورزش یا علوم ورزشی
• بازیگری(درام)
• علوم رسانه
• حقوق و عدالت
• فرهنگ مردمی

آموزش مقطع دبیرستان lise

دانش آموزان 18-14 ساله که دوره های ابتدایی و راهنمایی را گذرانده اند، طبق سیستم آموزشی در مدارس ترکیه باید جهت اخذ دیپلم، در مقطع دبیرستان را شرکت نمایند. طبق قوانین سیستم آموزشی این کشور دوره دبیرستان از سال 2013-2012 برای تمامی دانش آموزان اجباری و الزامی گشت.

مقطع دبیرستان 4 ساله است و دارای دبیرستان های مختلفی میباشد. دانش آموزان باید با توجه به دانسته ها، مهارتها، علایق و توانایی خود در یکی از دبیرستان های مرتبط ثبت نام نمایند. لازم به ذکر است که نظام آموزشی این کشور در دوران دبیرستان علاوه بر ارائه امکانات و خدمات زیاد، سختگیری های بسیاری هم دارد.

بیشتر سخت گیری ها در حوزه حضور شاگردان بوده و آنها در طول سال فقط 10 بار اجازه غیبت غیر موجه دارند. در سالهای 2018-2017 اپلیکیشن و نرم افزار مخصوص ورود به دوره دبیرستان ایجاد شد که مدارس نزدیک و مناسب برای شما را پیشنهاد مینماید.

انواع دبیرستان‌ در این کشور عبارتند از:

• دبیرستان علوم
• دبیرستان امام هاتیپ (علوم الهیات)
• دبیرستان‌های فنی‌وحرفه‌ای
• علوم اجتماعی
• دبیرستان آناتولی
• دبیرستان عمومی

آموزش عالی و دانشگاهی

دوره آموزش عالی در دانشگاه 4 ساله است. در واقع این مورد شامل تمام موسسات آموزشی ای است که تحصیلات دانشگاه را ارائه میکنند. ترکیه در این مقطع تحصیلی از امکانات،دانشگاه ها و سیستم بسیار با کیفیتی برخوردار است. سالانه افراد زیادی برای تحصیل در دانشگاه های این کشور، اقدام به شرکت در آزمون یوس ترکیه یا مهاجرت از این طریق می نمایند.

بیشتر بخوانید: بهترین دانشگاه های ترکیه

انواع مدرسه در ترکیه

• مدارس این کشور به 3 نوع، بین المللی، خصوصی و دولتی تقسیم شده است.
• تمام مدارس ترکیه مختلط هستند به جز امام هاتیپ که مدرسه ای مذهبی به شمار می رود و یونیفورم هر کدام مختص به خود است.
• کتب درسی دانش آموزان در خود مدارس و به طور رایگان در اختیار گذاشته می شود و حتما والدین برای دریافت آنها باید در مدرسه حضور یابند. 
• مدارس بین المللی در این کشور نیز در واقع نمایندگی و شعبه مدرسه ای در سطح بین الملل است. این مدارس اکثرا با سیستم مدارس اروپا و آمریکا تنظیم شده اند و زیر نظر سفارت یا آموزش و پرورش کشوری دیگر هستند. هزینه تحصیل در این مدارس بسیار زیاد و در حدود 50-25 هزار دلار آمریکا است و حتی در حالت قسط بندی نیز نهایتا به 2 قسط در سال تبدیل می شود.

مدارس دولتی ترکیه

مدارس دولتی در ترکیه به مدارس دولتی ایران شبیه است. این کشور نیز مانند ایران، قوانین تصویب شده آموزش و پرورش، دارایی نظامی مشخص از پیش تعیین شده است و از آن پیروی مینماید.

• تحصیل و ثبت نام در مدارس دولتی برای اتباع ترک و شهروندانی که دارای کارت اقامت این کشور هستند، رایگان و بدون هزینه می باشد.
• با توجه به سیستم ثبت نام الکترونیکی مدارس، ثبت نام بر طبق اجاره نامه و محل سکونت دانش آموزان و نزدیکترین مدرسه به محل زندگی آنها انجام خواهد شد.

لازم به ذکر است که ساختار و نظام آموزش پرورش این کشور بر اساس سیستم آموزشی اروپا تعبیه و برنامه ریزی شده است. بنابراین این تصور که مدارس دولتی دارای امکانات کم و کیفیت پایین است بسیار اشتباه بوده زیرا دانش آموزان از سیستم آموزشی هوشمند بهره میبرند و این مدارس تمام مقاطع تحصیلی را در سراسر این کشور پوشش میدهند.

نحوه ثبت نام در مدارس دولتی ترکیه برای ایرانیان

نحوه ثبت نام در مدارس دولتی بدین ترتیب است:

•  باید آخرین کارنامه و پرونده تحصیلی فرزندتان توسط آموزش و پرورش و مدرسه ایران تایید و مهر کرده باشید. علاوه بر ترجمه باید مهر وزارت امور خارجه، مهر وزارت دادگستری، مهر نوتر(سفارت ترکیه در ایران) هم باید اخذ کنید.
• در این مرحله باید مدارک گفته شده را برای انجام دنکلیک یا معادل سازی به ترجمه رسمی ترکی رسانده و مدارک مورد نظر را به آموزش و پرورش کل استان محل اقامت خود تحویل داده تا امور معادل سازی را به انجام رسانند.
•  داشتن کارت اقامت از واجبات این مراحل است چرا که نداشتن کیملیک ترکیه باعث عدم ثبت نام در مدارس ایرانی میباشد.(اخذ اقامت در شهرهایی مانند استانبول، ازمیر، آنکارا 2-3 ماه زمان خواهد برد)
• زمان معادل سازی مدارک اکثرا یک هفته تا 1 ماه است و پس از آن ثبت نام در مدرسه مورد نظر برای شما میسر خواهد بود. در حالتی مدرسه نزدیک خانه شما، متناسب یا دارای ظرفیت نباشد، مدرسه ای دیگر به شما معرفی خواهد شد.
•  در این روند داشتن کارت اقامت یا همان کیملیک الزامی بوده، اما در برخی مدارس دانش آموز را به صورت میهمان میپذیرند تا روال و کارهای اخذ اقامت انجام شود تا ثبت نام رسمی صورت گیرد.
• مهلت ثبت نام (ددلاین) در تمامی مدارس تا تیر ماه خواهد بود، پس در زمان بندی خود دقت نمایید.

مدارس خصوصی در ترکیه

مدارس و کالج های خصوصی، مدرسه هایی هستند که با توجه به امکانات و خدمات مورد ارائه خود، شهریه دریافت می نمایند. این مراکز از مقاطع پیش دبستانی و مهد کودک تا دبیرستان را شامل می شوند.

مدارس خصوصی دارای امکاناتی مانند اتاق موسیقی، سالن تئاتر، آزمایشگاه و تجهیزات به روز برای آموزش و کلاسهای فوق برنامه هنری و علمی، اردوهای دانشجویی و تحقیقی و … هستند. ساعات حضور دانش آموزان در این مدارس بیشتر از ساعات درسی مدارس دولتی است.

ذکر این نکته در اینجا حائز اهمیت است که خصوصی بودن دلیل کافی برای کیفیت بیشتر این مدارس نیست و در میان این مدارس نیز کیفیت آموزشی پایین وجود دارد که در این باره بهتر است از مشورت و تحقیق بهره گیرید. 

نحوه ثبت نام در مدارس خصوصی و بین المللی

جهت ثبت نام در این مدارس نیز همان روال گفته شده برای مدارس دولتی ترکیه صدق میکند. برای ثبت نام در مدارس خصوصی و بین المللی ترکیه نیز باید مراحل معادل سازی و ترجمه و تحویل مدارک و کارت اقامت به مدرسه انجام شود. اکثر مدارس خصوصی اکثرا برای ورود دانش آموزان و ثبت نام آنها، آزمون ورودی در نظر گرفته اند.

شرکت در آزمون ورودی و قبولی با امتیاز حد نصاب فرزندتان با ثبت نام و حتی بهره مندی از بورس های تحصیلی در این دوران برابر است. در این خصوص حتما توجه داشته باشید که مدرسه مورد نظر، مورد تایید وزارت آموزش و پرورش ایران نیز باشد و در مرحله معادل سازی دچار مشکل نشوید.

مدارس ایرانی در ترکیه

تنها دو مدرسه ایرانی و فارسی زبان در این کشور وجود دارد که تحت نظارت وزارت آموزش و پرورش و سفارت ایران فعالیت می نمایند. این دو مدرسه شامل مجتمع آموزشی 22 بهمن واقع در آنکارا در خیابان رشید غالب و جنب رایزن فرهنگی ایران و مجتمع آموزشی فجر استانبول واقع شده در منطقه فاتیح و سلطان احمد است.

در این مدارس فقط رشته ای ریاضی فیزیک و علوم تجربی ارائه شده و رشته های مانند انسانی، فنی حرفه ای یا کاردانش در این مدارس وجود ندارد. همینطور مدرسه های گفته شده دارای مقاطع تحصیلی پیش دبستانی تا پیش دانشگاهی بوده، زبان رسمی آنها فارسی و دروس همان دروس ارائه شده در ایران است. 

هزینه تحصیل در مدارس ایرانی ترکیه 900-500 دلار آمریکا به صورت سالیانه بوده و بستگی به مقطع و رشته دانش آموز دارد.

شرایط و مدارک جهت ثبت نام در مدارس ترکیه

شرایط ورود به مدارس ترکیه، تقریبا در هر دوره ای دارای شروط مختص به خود می باشد.

• یکی از شروط مشابه در مورد ثبت نام مدارس، ثبت نام به صورت اینترنتی بوده و اینکه دانش آموزان با کمک نرم افزار باید به نزدیکترین مدرسه در محل زندگی خود مراجعه نمایند.
•  برای ورود کودکان به دوره دبستان نیاز است که والدین با مراجعه به پزشک(چک کردن سلامت جسمی، روحی و..)، برگه صلاحیت تحصیلی تهیه کرده و با داشتن شرایط لازم و با توجه به موقعیت اقامتی خود، به صورت اینترنتی در نزدیکترین مدرسه ثبت نام و تحصیل نمایند.
• در دوره راهنمایی نیز همچون ورود به دبستان، باید از سیستم ثبت‌نام الکترونیکی و اینترنتی بهره گیرید و همچنین این امکان برای دانش آموزان فراهم میشود تا با توجه به علایق و درک خود شیوه و دروس آموزشی را انتخاب نمایند.
• شرط ورود به مقطع دبیرستان نیز، شرکت در آزمون  Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş) TEOG) یا همان گذر از آموزش ابتدایی به آموزش پایه است تا میزان آمادگی دانش آموزان برای ورود به این دوره مشخص گردد.

بیشتر بخوانید: HES کد ترکیه+راهنمای گام به گام

مدارک مورد نیاز برای ثبت نام

شما به عنوان یک فرد خارجی برای ثبت نام در مدارس، در ابتدا نیاز به مدارک آموزشی ترجمه شده خود و کارت اقامت(کیملیک) دارید. 

• همانطور که میدانید مدارس بین‌المللی ترکیه از کشورهایی مانند کانادا و … پشتیبانی شده و روزانه و شبانه میباشند.
• به دلیل تدریس به زبان انگلیسی، داشتن مدرک و تسلط بر زبان الزامی است.
• در هر حال داوطلبان باید به زبان ترکی هم به اندازه ای تسلط داشته باشند، چرا که برخی دروس فقط به زبان ترکی تدریس می گردند.

برای تحصیل و ثبت‌نام در مدارس نیاز است که اسناد و مدارک زیر را تهیه کنید:

• چند قطعه عکس از دانش‌آموزان و والدین
• سوابق تحصیلی با ریز نمرات و ترجمه به همراه تمام مهرهای تایید
• کپی از پاسپورت و گذرنامه دانش‌آموز و والدین
• سوابق بیماری دانش‌آموز و خانواده (در صورت درخواست و تاکید مدرسه)
• داشتن کارت کیملیک و اقامت
• پرداخت هزینه های درخواستی و ارائه فیش آنها
• ارائه اجاره نامه یا قولنامه برای تنظیم فاصله خانه تا مدرسه(نیاز به ثبت نام در اداره نفوس ترکیه است) 

هزینه تحصیل در مدارس خصوصی و دولتی ترکیه

همانطور که میدانید مدارس بین المللی نسبت به مدارس غیر انتفاعی و خصوصی از شهریه های بیشتری برخوردارند. اکثرا شهریه مدارس غیر انتفاعی و خصوصی 40-15 هزار لیر به طور سالانه و همچنین مدارس بین المللی معمولا 100-30 هزار لیر خواهد بود. البته لازم به ذکر است این هزینه با توجه به امکانات مدرسه متغیر است.

مدارس این کشور در یکسری از دوره ها و زمان های خاص برای ثبت نام داوطلبان، تخفیف هایی در نظر میگیرند که از آنها نیز میتوانید بهره مند شوید. برخی مدرسه ها هم هزینه های خود را قسط بندی می کنند و شما کاملا اقساطی میتوانید آنها را پرداخت نمایید.

همانطور که گفته شد تحصیل در مدارس دولتی ترکیه رایگان است اما برای ثبت نام و انجام یکسری مراحل بین 100 تا 200 لیر هزینه لازم است. همینطور هزینه نهار یا کلاس های فوق برنامه به عهده والدین است که در همان ابتدا حساب خواهد شد.

بیشتر بخوانید: هزینه تحصیل در ترکیه 2023

سخن پایانی مجله مهاجرت

ترکیه یکی از بهترین کشورها برای مهاجرت بوده و سیستم و نظام آموزشی و پرورشی ترکیه با اینکه تشابهات زیادی با نظام آموزشی ایران دارد، اما نزدیکی بسیار زیادی هم با نظام و سیستم آموزشی اروپایی دارد. صادقانه موضوع هم این است که تقلید از نظام آموزشی و اقتصادی اروپایی باعث پیشرفت و رشد نظام آموزشی و اقتصادی این کشور شده است.

چنانچه شما نیز از جمله افراد مایل مهاجرت به ترکیه هستید و فرزند محصل دارید، باید بدانید که نیاز است تا برای فرزند خود از همین حالا به دنبال مدرسه ای مناسب باشید چرا که نزدیکی مدرسه به خانه از مسائل حائز اهمیت در ثبت نام مدارس ترکیه است.